سلامت نیوز:در روزهایی که ویروس کرونا هنوز شیوع پیدا نکرده بود، شاید مهم‌ترین بیماری عفونی که خیلی‌ها را نگران می‌کرد تا به آن مبتلا شوند، ایدز بود. ویروس اچ‌آی‌وی اگرچه این روزها با شناخت روش‌های انتقال، تشخیص به‌موقع فرد مبتلا و استفاده از برخی داروها کنترل شده، اما زنگ خطر بازگشت به روزهای انتقال این ویروس از طریق تزریق یک‌بار دیگر به‌صدا درآمده است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همدلی ،یکی از روش‌های انتقال ویروس اچ‌آی‌وی تزریق و استفاده از سرنگ مشترک است. بررسی‌های سال‌های قبل نشان می‌دهد اکثر موارد ابتلا مردانی بودند که از سرنگ‌های مشترک برای تزریق مواد مخدر استفاده می‌کردند. اما پیگیری برنامه‌های جامعه کاهش آسیب سبب شد انتقال این ویروس از طریق سرنگ مشترک کاهش پیدا کند و سایر روش‌های انتقال یعنی تماس جنسی جایگزین شود.
درهمین‌باره قبل‌تر مینو محرز متخصص بیماری‌های عفونی به روزنامه همدلی گفته بود: «حدود 60هزار مبتلا را تخمین می‌زنیم که از میان آن‌ها تقریباً 37هزار نفر گزارش تشخیص داریم. همچنین شایع‌ترین افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی در ایران بین سنین 25تا45سال هستند. قبل‌تر که موارد ابتلا به‌دلیل دریافت فرآورده‌های خونی بود تعداد مردهای مبتلا بیشتر بود.
بعد از آن که ویروس در بین معتادان تزریقی اپیدمی شد همچنان مردها بیشتر بودند، یعنی یک موقعی آمارهای موارد ابتلا حدود 97درصد مرد بودند و فقط 3درصد زن به این ویروس مبتلا شده بودند. اما از موقعی که روش انتقال ویروس به‌طرف تماس جنسی انتقال پیدا کرد دائم تعداد زن‌های مبتلا بیشتر شد. بنابراین امروز نسبت ابتلای میان زن و مرد در ایران 97 به 3درصد نیست. چیزی حدود 65 به 35درصد است.
از آنجایی که انتقال اچ‌آی‌وی با تماس جنسی بیشتر شده با ادامه همین روند احتمالاً مانند سایر نقاط دنیا این نسبت میان زنان و مردان مساوی می‌شود. البته هنوز اکثریت موارد مبتلا به اچ‌آی‌وی با آقایان است.»
اگرچه در شرایط کنونی همچنان انتقال اچ‌آی‌وی از طریق تماس جنسی بیشتر است، اما بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد خطر انتقال ویروس از طریق تزریق با سرنگ مشترک آهسته آهسته دارد خودنمایی می‌کند و اگر توجه‌ها به این مسئله جلب نشود ممکن است سبب افزایش خوشه‌ای افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی در آینده شود.
اما این‌که چرا این اتفاق درحال رخ دادن است پاسخ همان متهم همیشگی این روزها یعنی ویروس کرونا است. کرونا اگرچه خودش به‌تنهایی تهدیدی جدی برای حیات انسان محسوب می‌شود، اما سایر پیوست‌های آن قوز بالای قوز مواجهه ما با این ویروس شده است. همان‌طور کرونا و خانه‌نشینی‌ها متناوبِ 14ماه گذشته سبب افزایش خشونت خانگی علیه زنان و کودکان شد، حالا این ویروس سبب افزایش مصرف مواد مخدر از طریق تزریق شده است. درخصوص این‌که ویروس کرونا چگونه سبب افزایش تزریق مواد مخدر در میان مصرف کنندگان شده است، حبیب بهرامی، مدیرعامل موسسه کاهش آسیب «سیمای سبز رهایی» می‌گوید:«باتوجه به بسته شدن مرزها مانند مرز میان ایران و افغانستان ورود مواد مخدر به‌شدت کاهش پیدا کرده است، این کاهش مواد مخدر در سطح کشور سبب افزایش قیمت آن شده است. به‌طور مثال اگر تا قبل از شیوع کرونا یک گرم هروئین 20هزار تومان بود الان به‌قیمت 60هزار تومان رسیده است. در چنین شرایطی کسی‌که یک گرم هروئین را با قیمت 20هزارتومان به‌صورت تدخینی( دود کردن، مانند سیگار کشیدن) مصرف می‌کرده است دیگر با این 20هزار تومان نمی‌تواند یک گرم هروئین خریداری کند، بنابراین مجبور است یک‌سوم گرم هروئین بخرد و مشکل تازه از این‌جا شروع می‌شود چراکه یک‌سوم گرم هروئین را نمی‌تواند تدخینی مصرف کند.»
وی ادامه می‌دهد: «در چنین شرایطی فرد دارای اعتیاد مجبور است برای این‌که نیاز بدن خودش را تامین کند این یک‌سوم گرم هروئین را تزریق کند تاکه اثربخشی لازم را برای او داشته باشد، از این روی الان ما شاهد این هستیم که در جامعه معتادین تزریق درحال افزایش است، به‌ویژه کارتن‌خواب‌ها و این می‌تواند زنگ خطری باشد برای گسترش عفونت اچ‌آی‌وی از طریق تزریق مواد مخدر.»
حالا از آنجایی که به‌دلیل افزایش قیمت مواد مخدر فرد مصرف کننده توان خرید گرم بیشتری از مخدر مورد نیازش برای استفاده تدخینی ندارد و به روش تزریق روی آورده است، اقدامات کاهش آسیبی می‌تواند سهم زیادی در کنترل منع استفاده مشترک از سرنگ تاثیرگذار باشد، با این وجود احساس می‌شود این اقدامات کاهش آسیب دیگر مانند گذشته فراگیر نیست و همین مسئله نگرانی از انتقال ویروس اچ‌آی‌وی از طریق تزریق را بیشتر کرده است.
بهرامی با اشاره به سوابق گذشته اقدامات کاهش آسیبی درخصوص ایجاد اختلال در اجرای این برنامه‌ها بیان می‌کند: «در سال‌های گذشته در کشور ما راه اصلی انتقال اچ‌آی‌وی از طریق سرنگ‌های مشترک و مواد مخدر بود، اما برنامه‌های کاهش آسیب سبب شد طی دو سه سال گذشته وزارت بهداشت اعلام کند دیگر راه اصلی انتقال اچ‌آی‌وی در ایران از طریق تزریق مشترک نیست بلکه از طریق روابط جنسی محافظت نشده است.»
وی با طرح این پرسش که «چرا روش انتقال ویروس اچ‌آی‌وی به‌سمت و سوی تماس جنسی محافظت نشده منتقل شد» ادامه می‌دهد: «به‌این دلیل که برنامه‌های کاهش آسیب در کشور اجرا شدند و در میان معتادین سرنگ و سوزن توزیع شد، نتیجه این اقدام این بود که به‌جرأت دیگر معتادی وجود نداشت که از طریق تزریق مشترک اچ‌آی‌وی را منتقل کند، چراکه هرکسی سرنگ یک‌بار مصرف استفاده می‌کرد، اما الان متاسفانه برنامه‌های کاهش آسیب یک‌مقدار درحال کمرنگ شدن است.»
مدیرعامل موسسه «سیمای سبز رهایی» بیان می‌کند: «دلیل این مسئله این است که توجه مسئولین به برنامه‌های کاهش آسیب یک‌مقدار کم شده است. بخشی از برنامه‌های کاهش آسیب دولتی است و بخش دیگر آن را موسسات کاهش آسیب به‌عهده گرفته‌اند، زمانی‌که این برنامه‌ها در اوج خودش بود کلینیک‌ها، داروخانه‌ها، تیم‌های سیار، مراکز دی‌آی‌سی، گرمخانه‌ها، شلترها، سرنگ و سوزن در اختیار کارتن‌خواب‌ها می‌گذاشتند.
اما امروز توجه مسئولین نسبت به برنامه‌های کاهش آسیب کم شده است، راهکار جبران چنین وضعیتی، یعنی برای این‌که این تزریق‌های مشترک در میان معتادین شروع نشود و در نتیجه آن احتمال انتقال اچ‌آی‌وی افزایش پیدا نکند، این است که مجدد برنامه‌های کاهش آسیب شروع شود، این برنامه‌ها به‌طور جدی دنبال شوند تا این‌که این نگرانی ایجاد شده به واقعیت نزدیک نشود.»
بهرامی درخصوص چرایی کمتوجهی درباره برنامه‌های کاهش آسیب، می‌گوید:«در حوزه اعتیاد بیشتر توجه مسئولین به درمان اجباری اعتیاد به مواد مخدر معطوف شده است. ما قبل‌تر شاهد دستاوردهای خوب برنامه‌های کاهش آسیب بودیم، یکی از دستاوردهای محسوس این برنامه این بود که انتقال اچ‌آی‌وی از طریق تزریق مشترک برداشته شد، قابل توجه است که وقتی جامعه توانست از طریق یک برنامه کم هزینه به یک چنین دستاورد بزرگی برسد باید مراقب بود که این برنامه‌ها کاهش پیدا نکند و نتایجی که از این مسیر حاصل شده از دست نرود.»
نظر شما